Sinh trắc học là gì? Bạn có bao giờ tự hỏi tại sao ngày càng nhiều công nghệ ứng dụng sinh trắc học không? Đặc biệt, sinh trắc học còn được sử dụng trong việc vận hành các hệ thống thang máy gia đình. Thật không ngờ phải không? Công nghệ sinh trắc học – một lĩnh vực khoa học ứng dụng đáng kinh ngạc – đang đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sự tiện lợi, an toàn và bảo mật của hệ thống thang máy gia đình.
Trong bài viết này, hãy cùng Thuận Phát khám phá những điều thú vị về sinh trắc học và tìm hiểu cách công nghệ này được ứng dụng trong các hệ thống thang máy gia đình hiện đại.
Sinh trắc học là gì?
Sinh trắc học (biometrics) là phép đo sinh học được sử dụng để nhận dạng các cá nhân. Ví dụ: lập bản đồ dấu vân tay, nhận dạng khuôn mặt và quét võng mạc đều là các dạng công nghệ sinh trắc học, nhưng đây chỉ là những lựa chọn được công nhận nhiều nhất.
Mục tiêu của việc nhận dạng sinh trắc học bằng hệ thống sinh trắc học là giúp một người có thể phân biệt được với những người khác bằng phương pháp đo lường thông qua một đặc điểm cụ thể. Chẳng hạn, các nhà nghiên cứu khẳng định hình dạng của một chiếc tai, cách một người ngồi và đi, mùi cơ thể độc đáo, các tĩnh mạch ở tay và thậm chí cả những đường nét trên khuôn mặt đều là những đặc điểm nhận dạng độc đáo khác.
Công nghệ sinh trắc học đã phát triển nhanh chóng trong những năm gần đây. Bây giờ, thật hiếm khi chúng ta không tương tác với một số dạng công nghệ sinh trắc học. Từ việc mở khóa điện thoại của bạn đến tìm hiểu thời tiết trong ngày cho đến lên chuyến bay một cách an toàn. Công nghệ sinh trắc học ở xung quanh chúng ta.
Nhận dạng vân tay là một trong những công nghệ sinh trắc học đầu tiên được áp dụng rộng rãi, nhưng giờ đây chúng ta đang thấy sự tích hợp của nhận dạng khuôn mặt, nhận dạng giọng nói và nhận dạng mống mắt vào các tương tác hàng ngày.
Ví dụ về bảo mật sinh trắc học
Bảo mật sinh trắc học đang trở thành một yếu tố quan trọng trong việc bảo vệ thông tin và tăng cường an ninh tại Việt Nam. Các công nghệ sinh trắc học như:
- Nhận dạng giọng nói
- Quét vân tay
- Nhận dạng khuôn mặt
- Nhận dạng mống mắt
- Cảm biến nhịp tim
Ứng dụng trong ngân hàng
Những công nghệ này đã và đang được áp dụng tại Việt Nam nhằm nâng cao mức độ an toàn và bảo mật thông tin. Chẳng hạn, các ngân hàng lớn như Vietcombank và Techcombank đã tiên phong triển khai hệ thống quét vân tay và nhận dạng khuôn mặt để xác minh danh tính khách hàng trong các giao dịch tài chính, giảm thiểu rủi ro từ các hành vi gian lận.
Ứng dụng trong y tế
Trong lĩnh vực y tế, việc áp dụng công nghệ sinh trắc học cũng đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt. Một số bệnh viện lớn tại Việt Nam đã triển khai hệ thống nhận dạng mống mắt và quét vân tay để quản lý hồ sơ bệnh nhân, từ đó đảm bảo an toàn cho thông tin y tế và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe. Công nghệ này không chỉ giúp tối ưu hóa quy trình làm việc mà còn bảo vệ quyền riêng tư của bệnh nhân trong bối cảnh công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ.
Ứng dụng trong công nghệ
Ngành thang máy cũng không nằm ngoài xu hướng này. Các hệ thống thang máy hiện đại tại Việt Nam đang dần tích hợp công nghệ sinh trắc học để kiểm soát truy cập và đảm bảo an ninh cho người sử dụng. Ví dụ, quét vân tay và nhận dạng khuôn mặt đã được sử dụng để giới hạn quyền truy cập vào các tầng cụ thể trong các tòa nhà cao cấp. Việc này không chỉ tăng cường bảo mật mà còn tạo ra trải nghiệm sử dụng thang máy thuận tiện hơn, loại bỏ nhu cầu sử dụng thẻ từ hoặc nhập mật khẩu.
Ứng dụng sinh trắc học trong thang máy gia đình
Trong không gian sống hiện đại, việc tích hợp công nghệ sinh trắc học vào thang máy gia đình không còn là điều xa lạ mà đã trở thành một xu hướng mới, mang lại sự tiện lợi và an toàn tối ưu cho người sử dụng. Hãy tưởng tượng, chỉ với một cái chạm nhẹ, một ánh mắt, hoặc một giọng nói, bạn đã có thể truy cập vào không gian riêng tư của mình mà không cần phải lo lắng về việc bị mất chìa khóa hay quên mật khẩu.
Nhận diện vân tay
Đây là một trong những ứng dụng sinh trắc học phổ biến nhất. Thay vì sử dụng chìa khóa hay thẻ từ, người dùng chỉ cần đặt ngón tay lên cảm biến để truy cập vào thang máy. Công nghệ này không chỉ nhanh chóng mà còn an toàn, ngăn chặn việc xâm nhập trái phép, đặc biệt hữu ích trong các gia đình có trẻ nhỏ hoặc người cao tuổi.
Nhận diện khuôn mặt
Công nghệ nhận diện khuôn mặt cho phép thang máy tự động nhận diện người dùng khi họ bước vào. Thang máy có thể được lập trình để đưa người dùng đến đúng tầng mà không cần bất kỳ thao tác nào khác. Từ đó tạo nên một trải nghiệm tiện nghi và hiện đại, đặc biệt hữu ích khi người dùng đang mang nhiều đồ hoặc trong tình huống khẩn cấp.
Nhận diện giọng nói
Với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, nhận diện giọng nói đã trở thành một công nghệ tiềm năng trong thang máy gia đình. Người dùng có thể điều khiển thang máy bằng giọng nói, đơn giản và thuận tiện. Chỉ cần ra lệnh, thang máy sẽ thực hiện yêu cầu, giúp cho việc di chuyển trở nên dễ dàng hơn.
Kiểm soát truy cập
Công nghệ sinh trắc học còn giúp kiểm soát việc truy cập vào các tầng cụ thể trong nhà. Chẳng hạn, chỉ những thành viên trong gia đình mới có quyền truy cập vào tầng chứa các phòng riêng tư hoặc các khu vực có giá trị cao. Việc này sẽ giúp bảo vệ sự riêng tư và an toàn cho gia đình.
Quy trình nhận dạng sinh trắc học
Nhận dạng sinh trắc học là một quy trình được sử dụng để xác định danh tính của một người dựa trên các đặc điểm tự nhiên như dấu vân tay, khuôn mặt, hoặc giọng nói. Mặc dù có nhiều loại hệ thống khác nhau, nhưng tất cả đều hoạt động dựa trên ba bước chính: đăng ký người dùng, thu thập dữ liệu sinh trắc học, và so sánh dữ liệu.
Đăng ký người dùng
Khi một người lần đầu tiên sử dụng hệ thống sinh trắc học, họ sẽ phải đăng ký. Có nghĩa là hệ thống sẽ thu thập một đặc điểm sinh trắc học của người đó, ví dụ như chụp ảnh khuôn mặt hoặc quét dấu vân tay, để lưu trữ làm dữ liệu tham chiếu.
Thu thập dữ liệu
Mỗi khi người dùng muốn truy cập vào hệ thống, hệ thống sẽ yêu cầu thu thập lại đặc điểm sinh trắc học tương ứng. Ví dụ, nếu hệ thống nhận dạng dựa trên dấu vân tay, người dùng sẽ cần quét lại dấu vân tay của mình.
So sánh dữ liệu
Sau khi thu thập dữ liệu mới, hệ thống sẽ so sánh dữ liệu này với dữ liệu đã lưu trữ trước đó. Nếu hai bộ dữ liệu đủ giống nhau, hệ thống sẽ xác nhận danh tính của người dùng và cho phép truy cập. Nếu không, truy cập sẽ bị từ chối.
Điều quan trọng cần lưu ý là quá trình so sánh này không phải lúc nào cũng đúng. Các đặc điểm sinh trắc học của con người có thể thay đổi theo thời gian do nhiều yếu tố như tuổi tác, chấn thương, hoặc thay đổi ngoại hình (như cắt tóc, đeo kính). Ngoài ra, cách người dùng tương tác với hệ thống cũng có thể không giống nhau mỗi lần, chẳng hạn như góc đặt ngón tay khi quét dấu vân tay hoặc góc mặt khi chụp ảnh.
Do đó, để đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, các nhà phát triển thường thiết lập một mức độ sai nhất định. Có nghĩa là hệ thống không yêu cầu hai bộ dữ liệu phải giống nhau hoàn toàn, mà chỉ cần chúng đủ tương đồng để xác định đó là cùng một người. Nhờ vào nguyên tắc này, hệ thống sinh trắc học có thể xác định danh tính người dùng với một xác suất cao, nhưng không phải tuyệt đối chính xác.
Lời kết
Chắc chắn bài viết này của Thuận Phát đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về câu hỏi “Sinh trắc học là gì“ đúng không nào? Sinh trắc học từng là thứ chỉ giới hạn trong thế giới khoa học viễn tưởng, nhưng trong thập kỷ qua, chúng ta đã chứng kiến sự xuất hiện của sinh trắc học trong cuộc sống hàng ngày. Hy vọng sinh trắc học sẽ càng phát triển để nâng cấp cuộc sống của chúng ta hơn.
